Утрыманне хлорарганічных злучэнняў у яйках чорнага бусла (Ciconia nigra) у Беларусі

Чорны бусел (Сісопіа nigra) – рэдкі ахоўны від птушак, які ўключаны ў 3-ю катэгорыю Чырвонай кнігі Рэспублікі Беларусь. Яго колькасць на тэрыторыі Беларусі складае 950–1300 пар. Аўтары даследавалі неаплодненыя яйкі чорнага бусла, сабраныя ў перыяд з 2012 па 2017 г., на ўтрыманне хлорарганічных злучэнняў. Даследаванне праводзілася на тэрыторыі заказніка «Сярэдняя Прыпяць» (Брэсцкая вобласць), дзе назіраецца адна з самых вялікіх шчыльнасцей гнездавання чорнага бусла ў Еўропе, Асіповіцкага раёна Магілёўскай вобласці і Валожынскага раёна Мінскай вобласці. Выяўлена ўтрыманне дыхлордыфенілтрыхлорметылметана (далей ДДТ) у значнай канцэнтрацыі і гексахлорана (далей ГХЦГ). Абмяркоўваюцца экспанаваныя дозы, магчымыя шляхі паступлення пестыцыдаў у арганізм і магчымыя тэрміны назапашвання ДДТ чорнымі бусламі.

1. . Digangi, J. The Egg Report / J. Digangi, J. Petrlik // Technical report. – 2005. – Vol. 53. – P. 66–76/ DOI: 10.13140/RG.2.2.19316.76166

2. . Rachel Carson. The New Yorker, Silent Spring. – 1962, June 30. – Vol. 64.

3. . Рахматуллаев, А. Р. Пестицидная буря над Узбекистаном (ДДТ и ГХЦГ) / А. Р. Рахматуллаев // Журн . Природа . – 1993. – № 9. – С . 84–88 .

4. Report of the expert group on assessment of the production and use of DDT and its alternatives for disease vector control. Conference of the Parties of the Stockholm UNEP/POPS/COP.4/5. 2009. 12 p.

5. . Falk, K. A long-term increase in eggshell thickness of Greenlandic Peregrine Falcons Falco peregrinus tundrius / K. Falk, S. Møller, W. G. Mattox // Science of The Total Environment. – 2006. – Vol. 355(1-3) – P. 127–134. DOI: 10.1016/j.scitotenv.2005.02.024

6. Recent impact of DDT contamination on Black Stork eggs / M. Strazds [et al.] // J. Ornithology. – 2015. – Vol. 156. – 14 p. DOI: 10.1007/s10336-015-1244-z

7. . Самусенко, И. Э. Черный аист / И. Э. Самусенко, В. В. Ивановски, М. Г. Дмитренок // Красная книга Республики Беларусь. Животные . – Минск, 2015 . – С . 53–54 .

8. . Sellis, U. Will the Black Stork remain to breed in Estonia? / U. Sellis // Hirundo. – 2000. – Vol. 13. – P. 19–30.

9. . Дмитренок, М. Г. Современное состояние гнездовой группировки черного аиста в центральной части Белорусского Полесья / М. Г. Дмитренок, П. А. Пакуль // Орнитологические исследования в странах северной Евразии: тез. XV Междунар. орнитолог. конф. Северной Евразии. Дмитренок М. Г., Пакуль П. А. – М., 2020. – С. 160–161.

10. Organochlorine pesticide residuals in chickens and eggs at a poultry farm in Beijing, China / S. Tao // Environmental Pollution. – 2008. – Vol. 157. – P. 497–502. DOI: 10.1016/j.envpol.2008.09.005

11. FDA. Guidance for Industry: Action Levels for Poisonous or Deleterious Substances in Human Food and Animal Feed. Август, 2000. Электронный ресурс: https://www.fda.gov/regulatory-information/search-fda-guidance-documents/guidance-industry-action-levels-poisonous-or-deleterious-substances-human-food-and-animal-feed#ddt

12. EU. Regulation (EC) No 396/2005 of the European Parliament and of the Council of 23 February 2005 on maximum residue levels of pesticides in or on food and feed of plant and animal origin and amending Council Directive 91/414/EEC // Official Journal of the European Union, 16.3.2005. P. 1–16.

13. . Hickey, J. J. Chlorinated hydrocarbons and eggshell changes in raptorial and fish-eating birds / J. J. Hickey, D. W. Anderson // Science. – 1968. – Vol. 162. Р. 271–273. DOI: 10.1126/science.162.3850.271

14. . Becker, D. Eggshell Quality and Organochlorine Residues in Eggs of Merlins, Falco columbarius,in Southeastern Montana / D. Becker, C. Hullsieg // The Canadian Field-Naturalist. – 1987. – Vol. 101. – P. 369–372.

15. Persistent organic pollutants in environment of the Pearl River Delta, China: an overview J. Fu [et al.] // Chemosphere. – 2003. – Vol. 52. – P. 1411–1422. DOI: 10.1016/S0045-6535(03)00477-6

16. Polycyclic aromatic hydrocarbons and organochlorine pesticides in surface soils from the Qinghai-Tibetan plateau S. Tao [et al.] // J. Environmental Monitoring. – 2011. – Vol. 13. – P. 175–181. DOI: 10.1039/c0em00298d

17. . Lackmann, G. M. Neonatal serum p,p’-DDE concentrations in Germany: chronological changes during the past 20 years and proposed tolerance level / G. M. Lackmann // Paediatr Perinat Epidemiol. – 2005. – Vol. 19, N 1. – P. 31–35. DOI: 10.1111/j.1365-3016.2004.00621.x.