Ацэнка агракліматычных рэсурсаў тэрыторыі Беларусі за перыяд з 1989 па 2015 г.
Анатацыя
Наступствы змены клімату (цеплыя зімы, ранняе наступленне вясновых працэсаў, павелічэнне працягласці і цеплазабеспячэння вегетацыйнага перыяду, павелічэнне паўтаральнасці засух, хваляў цяпла, высокіх тэмператур паветра і інш.) фарміруюць новыя кліматычныя ўмовы тэрыторый і аказваюць істотны ўплыў на залежныя ад надвор’я сектары эканомікі. Прадстаўлены асноўныя вынікі навукова-даследчай работы «Ацэнка агракліматычных рэсурсаў і новае агракліматычныя раянаванне тэрыторыі Беларусі з улікам змянення клімату», выкананай у 2016–2017 гг. у рамках задання 1.06 «Ацэнка ўплыву урбанізацыі і меліярацыі на кліматычныя, водныя, зямельныя і лясныя рэсурсы Беларусі» мерапрыемстваў падпраграмы 1 «Прыродныя рэсурсы і экалагічная бяспека» Дзяржаўнай праграмы навуковых даследаванняў на 2016–2020 гг. «Прыродакарыстанне і экалогія». Удакладнены межы агракліматычных абласцей на тэрыторыі Беларусі за самы працяглы перыяд пацяплення (1989–2015 гг.) і пабудавана новая ўдакладненая карта межаў агракліматычных абласцей. Прадстаўлены значэнні найбольш значных кліматычных паказчыкаў агракліматычных абласцей (па цепла- і вільгацезабяспечанасцю, умовам перазімоўкі), разлічаных за перыяд 1989–2015 гг., па дадзеных пунктаў Дзяржаўнай сеткі гідраметэаралагічных назіранняў. На падставе разлічаных кліматычных паказчыкаў выканана апісанне агракліматычных абласцей і ўмоў росту сельскагаспадарчых культур на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. Атрыманыя вынікі паказваюць істотнае змяненне агракліматычных характарыстык і неабходнасць планавання ўнясення змяненняў у тэхналогіі вырошчвання сельскагаспадарчых культур, а таксама неабходнасць новага агракліматычнага раянавання тэрыторыі Беларусі ва ўмовах сучаснага змянення клімату. Атрыманыя вынікі даследавання могуць быць выкарыстаны ў пагодазалежных галінах эканомікі, у першую чаргу Міністэрствам сельскай гаспадаркі і харчавання і Міністэрствам лясной гаспадаркі Рэспублікі Беларусь пры планаванні і прыняцці кіраўнічых рашэнняў з улікам змены кліматычных і агракліматычных рэсурсаў, а таксама ў вышэйшых навучальных установах Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь пры падрыхтоўцы праграм, вучэбных дапаможнікаў, інфармацыйных матэрыялаў, звязаных з ацэнкай кліматычных і агракліматычных рэсурсаў у сучасных умовах.
Аб аўтарах
В. І. Мельнік
Інстытут прыродакарыстання Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Мінск
Беларусь
Беларусь
І. С. Даніловіч
Інстытут прыродакарыстання Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Мінск
Беларусь
Беларусь
І. Ю. Куляшова
Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу акружаючага
асяроддзя, Мінск
Беларусь
Беларусь
А. У. Камароўская
Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу акружаючага
асяроддзя, Мінск
Беларусь
Беларусь
Н. В. Мельчакова
Рэспубліканскі цэнтр па гідраметэаралогіі, кантролю радыеактыўнага забруджвання і маніторынгу акружаючага
асяроддзя, Мінск
Беларусь
Беларусь
Спіс літаратуры
1. Изменения климата и их последствия / В.Ф. Логинов [и др.]; под общ. ред. В.Ф. Логинова: Ин-т проблем использования природ. ресурсов и экологии; Нац. акад. наук Беларуси. – Минск: Тонпик, 2003. – 330 с.
2. Мельник, В.И. Особенности изменения климата на территории Республики Беларусь за последние десятилетия / В. И Мельник, Е.В. Комаровская // Научно-методическое обеспечение деятельности по охране окружающей среды: проблемы и перспективы: сб. науч. тр. – Минск: Бел НИЦ «Экология», 2011. – С. 77–84.
3. Мельник, В.И. Основные результаты мониторинга изменения климата на территории Республики Беларусь // Актуальные научно-технические и экологические проблемы сохранения среды обитания: материалы Междунар. науч.-практ. конф., 6–7 апреля 2016, Брест (Республика Беларусь). – Брест, 2016. – С. 228–235.
4. Логинов, В.Ф. Изменение площадей агроклиматических областей на территории Беларуси / В.Ф. Логинов, Т.Г. Табальчук // Природопользование: сб. науч. тр. – Минск, 2014. – Вып. 25. – С. 47–52.
5. Оценка влияния урбанизации и мелиорации на климатические, водные, земельные и лесные ресурсы Беларуси / Оценка агроклиматических ресурсов территории Беларуси за период потепления. Выбор критериев агроклиматического районирования: отчет по НИР (заключ.) № госрегистрации 20163200/ Белгидромет. – Минск, 2016. – 103 с.
6. Melnik, V.I. Features of Climate Change on the Territory of the Republic of Belarus / V.I. Melnik, E.V. Komarovskaya // Materials of 7th Conference on BALTEX, Borgholm, Island of Öland, Sweden, 2013. – Р. 80–81.
7. Оценка влияния урбанизации и мелиорации на климатические, водные, земельные и лесные ресурсы Беларуси / Оценка агроклиматических ресурсов и новое агроклиматическое районирование территории Беларуси с учетом изменения климата: отчет по НИР (заключ.) № госрегистрации 20171431/ Белгидромет. – Минск, 2017. – 132 с.
8. Ермохин, М.В. Современная динамика южной границы сплошного распространения ели (Piceaabies Karst.) в Беларуси / М.В. Ермохин, А.В. Пугачевский // Вес. Нац. акад. навук Беларусі. Сер. бiял. навук. – 2009. – №1. – С. 51–55.
9. Логинов, В.Ф. Глобальные и региональные изменения климата: причины и следствия / В.Ф. Логинов. – Минск: ТетраСистемс, 2008. – 494 с.
10. Природа Беларуси: в 3 т. Т. 1. Земля и недра / редкол: Т.В. Белова [и др.]. – Минск: Беларус. энцыкл. iмя П. Броўкi, 2003. – 464 с.
11. Мельник, В.И. Оценка позитивных и негативных последствий потепления климата для условий произрастания сельскохозяйственных культур на территории Беларуси / В. И Мельник, Е.В. Комаровская // Десять лет сотрудничества России и Беларуси в области гидрометеорологии и мониторинга загрязнения природной среды и перспективы его дальнейшего развития: сб. докл. науч.-практ. конф., 12–14 декабря 2006г. – М., 20006. – С. 218–221.
12. Мельник, В.И. Влияние изменения климата на агроклиматические ресурсы и продуктивность основных сельскохозяйственных культур Беларуси: автореф. дис. … канд. геогр. наук: 25.00.23. / В.И. Мельник; Бел. гос. ун-т. – Минск, 2004. – 21 с.
13. Логинов, В.Ф. Проблемы повышения адаптативной способности Республики Беларусь к изменениям климата / В.Ф. Логинов, В.В. Коляда // Природопользование: сб. науч. тр. – Минск, 2015. – Вып. 28. – С. 5–13.
14. Агроклиматический справочник / под ред. Н.А. Малишевской. – Минск, Урожай, 1970. – 248 с.
15. Шкляр, А.Х. Климатические ресурсы Белоруссии и использование их в сельском хозяйстве / А.Х. Шкляр. – Минск: Вышэйш. шк., 1973. – 300 с.
16. Мельник, В.И. Возможные изменения климатических и агроклиматических характеристик в XXI веке на территории Беларуси и их влияние на сельское хозяйство / В.И. Мельник, Я.А. Соколовская, Е.В. Комаровская // Природные ресурсы. – 2017. Вып. 2. – С. 118–125.
##reviewer.review.form##
Для цытавання:
Мельнік В.І., Даніловіч І.С., Куляшова І.Ю., Камароўская А.У., Мельчакова Н.В. Ацэнка агракліматычных рэсурсаў тэрыторыі Беларусі за перыяд з 1989 па 2015 г. Прыродныя рэсурсы. 2018;(2):88-101.
For citation:
Melnik V.I., Danilovich I.S., Kuliashova I.Y., Kоmarouskaya A.V., Melchakova N.V. Assessment of the agroclimatic resources of the territory of Belarus for the period 1989–2015. Natural resources. 2018;(2):88-101. (In Russ.)
Праглядаў: 1949
Паслаць артыкул па эл. пошце 