Ацэнка патэнцыйнай здольнасці глеб Беларусі да самаачышчэння ад нафты і нафтапрадуктаў
Анатацыя
Праведзена тэрытарыяльная ацэнка патэнцыйнай здольнасці глеб да самаачышчэння ад нафты і нафтапрадуктаў з улікам асноўных прыродных фактараў, якія ўплываюць на фізіка-хімічнае, біялагічнае раскладанне і механічнае рассейванне забруджвальных рэчываў. Ацэнка выканана з выкарыстаннем ГІС-тэхналогій. Выкладзена методыка пабудовы і прадстаўлены наступныя карты: групоўка глеб па іх адноснай сарбцыйнай здольнасці да акумуляцыі вуглевадародаў унутры глебавага профілю; групоўка глеб па адноснай здольнасці да вынасу нафтапрадуктаў за межы глебавага профілю, што падсумоўвае карта дыферэнцыяцыі тэрыторыі Беларусі па здольнасці глеб да механічнага рассейвання нафтапрадуктаў і выніковая карта па патэнцыйнай здольнасці глеб Беларусі да самаачышчэння ад нафтапрадуктаў. Паказана, што для глеб Беларусі асноўным фактарам у працэсе самаачышчэння ад забруджвання нафтапрадуктамі з’яўляецца іх біялагічная дэградацыя. Нізкай патэнцыйнай здольнасцю да самаачышчэння валодаюць глебы заходняй часткі рэспублікі, у межах цэнтральнай часткі Палесся і на поўначы краіны.
Аб аўтарах
М. П. Аношка
Філіял «Інстытут геалогіі» дзяржаўнага прадпрыемства «НПЦ па геалогіі», Мінск
Беларусь
Беларусь
А. С. Глаз
Інстытут прыродакарыстання Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі, Мінск
Беларусь
Беларусь
Л. І. Смыковіч
Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, Мінск
Беларусь
Беларусь
М. А. Падружая
Філіял «Інстытут геалогіі» дзяржаўнага прадпрыемства «НПЦ па геалогіі», Мінск
Беларусь
Беларусь
Спіс літаратуры
1. Хаустов, А.П. Геохимическая модель трансформации и индикации нефтепродуктов при их вертикальной миграции в ландшафтах / А.П. Хаустов, М.М. Редина // Геохимия ландшафтов и география почв (к 100-летию М.А. Глазовской): докл. Всерос. науч. конф. Москва, 4–6 апр. 2012 г. – М.: МГУ, 2012. – С. 342–344.
2. Максимова, С.Л. Способ деструкции нефти и нефтепродуктов в загрязненных почвах / С.Л. Максимова, В.В. Инкин // Природные ресурсы. – 2015. – № 1. – С. 107–113.
3. Медведев, В.С. Топливный комплекс России: мифы и реальность / В.С. Медведев // Нефтяное хозяйство. – 2001. – № 3. – С. 40.
4. Хаустов, А.П. Трансформация нефтепродуктов в геологической среде при изменении их битумоидного статуса / А.П. Хаустов, М.М. Редина // Геоэкология. Инженерная геология. Геокриология. – 2013. – № 6. – С. 502–515.
5. Орлов, Д.С. Экология и охрана биосферы при химическом загрязнении / Д.С. Орлов, Л.К. Садовников, И.Н. Лозановская. – М.: Высш. шк., 2002. – 334 с.
6. Илларионов С.А. Трансформация углеводородов нефти в почвах гумидной зоны: дис. … д-ра биол. наук. спец. 03.00.16. – Сыктывкар, 2006. – 426 с.
7. Геннадиев, А.Н. Карты устойчивости почв к загрязнению нефтепродуктами и полициклическими ароматическими углеводородами: метод и опыт составления / А.Н. Геннадиев, Ю.И. Пиковский // Почвоведение. – 2007. – № 1. – С. 80–92.
8. Пиковский, Ю.И. ГИС для оценки устойчивости почв к загрязнению техногенными углеводородами (на примере Калининград. обл.) / Ю.И. Пиковский, А.А. Геннадиева // Вестн. Моск. гос. ун-та. Сер. 5. География. – 2004. – № 3. – С. 18–24.
9. Картографическая оценка потенциала самоочищения почв от техногенных углеводородов на территории России / Ю.И. Пиковский [и др.] // География и окружающая среда. – М.: ГЕОС, 2000. – С. 286–303.
10. Зборищук, Ю.Н. Почвенно-экологический мониторинг / Ю.Н. Зборищук. – М.: МГУ, 1992. – 86 с.
11. Хаустов, А.П. Техногенные системы как феномен самоорганизации материи (на примере загрязнения геологической среды углеводородами) / А.П. Хаустов // Литосфера. – 2014. – № 1. – С. 105–116.
12. Оценка потенциальной способности почв Беларуси к разложению углеводородов / М.П. Оношко [и др.] // Природные ресурсы. – 2019. – № 1. – С. 6–13.
##reviewer.review.form##
Для цытавання:
Аношка М.П., Глаз А.С., Смыковіч Л.І., Падружая М.А. Ацэнка патэнцыйнай здольнасці глеб Беларусі да самаачышчэння ад нафты і нафтапрадуктаў. Прыродныя рэсурсы. 2019;(2):5-14.
For citation:
Onoshko М.P., Glaz А.S., Smykovich L.I., Podruzhaya М.A. Assessment of the potential capacity of soils of Belarus for self-purification from oil and oil products. Natural resources. 2019;(2):5-14. (In Russ.)
Праглядаў: 298
Паслаць артыкул па эл. пошце 