Эразійны патэнцыял рэльефу сельскагаспадарчых зямель Беларусі

Праведзены аналіз марфаметрыі (даўжыня і крутасць) схілаў ворных і лугавых зямель па адміністрацыйных раёнах і абласцях Беларусі. Паказана, што на сельскагаспадарчых землях пераважаюць схілы крутасцю 1–3°, якія займаюць 39,5 % з ваганнямі па абласцях ад 31,8 да 48,2 %. Схілы з крутасцю > 10° складаюць па рэспубліцы 2,4 % ад агульнай плошчы зямель. Найбольш схільныя да эразійных працэсаў апрацаваныя землі, размешчаныя на схілах крутасцю 5° і вышэй. Высокая ўдзельная вага ворных зямель на такіх схілах у Пастаўскім, Браслаўскім, Мазырскім і Гарадоцкім раёнах. Каля 55 % ворных і 82 % лугавых зямель размешчана на схілах даўжынёй больш за 500 м. Плошчы ворных і лугавых зямель на кароткіх схілах (< 100 м) займаюць адпаведна 13,2 і 5,5 %. Як правіла, кароткія схілы адрозніваюцца большай крутасцю.

1. The state of food and agriculture // Food and Agriculture Organization of the United Nations. – Rome, 2012. – 166 p.

2. Атлас почв сельскохозяйственных земель Республики Беларусь / В. В. Лапа [и др.]; под общ. ред. В. В. Лапа, А. Ф. Черныша; Ин­т почвоведения и агрохимии. – Минск: ИВЦ Минфина, 2017. – 170 с.

3. Деградация почв сельскохозяйственных земель Беларуси: виды и количественная оценка / А. Ф. Черныш [и др.] // Почвоведение и агрохимия. – 2016. – № 2 (57). – С. 7–18.

4. . Заславский, М. Н. Эрозиоведение / М. Н. Заславский. – М.: Высш. шк., 1983. – 320 с.

5. . Брауде, И. Д. Эрозия почв, засуха и борьба с ними в ЦЧО / И. Д. Брауде. – М., 1965. – 140 с.

6. . Кузнецов, М. С. Эрозия и охрана почв / М. С. Кузнецов, Г. П. Глазунов. – М.: Изд­во МГУ, 1996. – 335 с.

7. . Жилко, В. В. Эродированные почвы Белоруссии и их использование / В. В. Жилко. – Минск: Ураджай, 1976. – 168 с.

8. Исторические аспекты картографирования эродированных почв и создания почвенно­эрозионной карты Беларуси / Л. И. Шибут [и др.] // Почвоведение и агрохимия. – 2020. – № 1 (64). – С. 37–45.

9. . Wischmeier, W. H. Use and misuse of the universal soil loss equation / W. H. Wischmeier // J. Soil and Water Conserv. – 1976. – № 31. – P. 5–9.

10. Revised slope length factor / D. K. McCool [et al.] // Transactions of ASAE. – 1989. – Vol. 32 (5). – P. 1571–1576.

11. RUSLE: Revised Universal Soil Loss Equation / K. G. Renard [et al.] // J. Soil and Water Conserv. – 1991. – Vоl. 46 (1). – P. 30–33.

12. Modeling topographic potential for erosion and deposition using GIS / Н. Mitasova [et al.] // Int. J. Geograp. Inform. Sci. – 1996. – № 5. – P. 629–641.

13. . Сурмач, Г. П. Рельефообразование, формирование лесостепи, современная эрозия и противоэрозионные мероприятия / Г. П. Сурмач. – Волгоград, 1992. – 174 с.

14. Инструкция по определению расчетных гидрологических характеристик при проектировании противоэрозионных мероприятий на Европейской территории СССР. – Л.: Гидрометеоиздат, 1979. – 49 с.

15. . Сухановский, Ю. П. Стохастическая модель с программным обеспечением для прогнозирования смыва почвы с пахотных земель (при весеннем снеготаянии) / Ю. П. Сухановский, А. Н. Пискунов. – Курск: ВНИИЗиЗПЭ РАСХН, 2006. – 16 с.