ЗМЕНЫ ВЕЛІЧЫНЬ КАЭФІЦЫЕНТАЎ ЛІНЕЙНЫХ ТРЭНДАЎ ТЭМПЕРАТУРЫ Ў ПАЎНОЧНЫМ І ПАЎДНЁВЫМ ПАЎШАР’ЯХ І ІХ МАГЧЫМЫЯ ПРЫЧЫНЫ

   На аснове аналізу лінейных трэндаў нарміраваных сярэднямесячных тэмператур паветра вылучаны амаль аднародныя перыяды ў змене тэмператур Паўночнага і Паўднёвага паўшар’яў, а таксама Зямнога шара ў цэлым. Паказаны адрозненні гадавога ходу велічынь каэфіцыентаў лінейных трэндаў для Паўночнага і Паўднёвага паўшар’яў. Выяўленыя асаблівасці не адпавядаюць існуючым уяўленням аб большай адлюстраванасці сучаснага пацяплення ў зімовую пару года. Магчымыя прычыны адрозненняў звязаны з агульнай цыркуляцыяй атмасферы і акіяна. Унутрытрапічная зона канвергенцыі разгледжана як фактар выяўленых адрозненняў лінейных трэндаў тэмпературы ў розныя перыяды года.

1. Груза, Г. В. Наблюдаемые и ожидаемые изменения климата России: температура воздуха / Г. В. Груза, Э. Я. Ранькова. – М.: ИГКЭ, 2012. – 194 с.

2. Кислов, А. В. Климат в прошлом, настоящем и будущем / А. В. Кислов. – М.: МАИК «Наука / Интерпериодика», 2001. – 351 с.

3. Кондратьев, К. Я. Глобальные изменения климата: данные наблюдений и результаты численного моделирования / К. Я. Кондратьев // Исследования Земли и космоса. – 2004. – № 2. – С. 61−96.

4. Логинов, В. Ф. Радиационные факторы и доказательная база современных изменений климата / В. Ф. Логинов. – Минск: Беларуская навука, 2012. – 266 с.

5. Шерстюков, Б. Г. Региональные и сезонные закономерности изменений современного климата / Б. Г. Шерстюков. – Обнинск: ВНИИГМИ­МЦД, 2008. – 246 с.

6. Decadal modulation of global surface temperature by internal climate variability / D. Aiguo [et al.] // Nat. Clim. Change. – 2015. – Vol. 5, N 6. – P. 555–559.

7. IPCC, 2013: Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change / eds. T. F. Stoker, D. Qin, G.­ K. Plattner [et al.]. – New York: Cambridge Univ. Press, 2013. – 222 p.

8. The Global Climate system review. Climate system monitoring June 1991 – November 1993 / World Meteorological Organization. – 1995. – N 819. – 150 p.

9. Логинов, В. Ф. Тренды, «скачки» и паузы в изменении глобальной и региональной температуры и их возможные причины / В. Ф. Логинов // Украин. географ. журн. – 2015. – № 1. – С. 12–19.

10. Логинов, В. Ф. Долгопериодные колебания температуры воды в Тихом океане и их возможные причины / В. Ф. Логинов, С. А. Лысенко, В. С. Микуцкий, Ю. А. Бровка // Гидрометеорология и образование. – 2020. – № 3. – С. 42–56.

11. Namias, J. Short period climatic variations. Collected works 1934 through 1982 / J. Namias. – 1983. – Vol. 1, 2, 3. – San Diego, Univ. California. – 1298 p.

12. The “pause” in global warming in historical context: (II) Comparing models to observations / S. Lewandowsky [et al.] // Environ. Res. Lett. – 2018. – 123007. http://doi.org/10.1088/1748-9326/aafbb7

13. Tollefson, J. The case of the missing heat / J. Tollefson // Nature. – 2014. – Vol. 505. – P. 276–278.

14. NOAA National Centers for Environmental information, Climate at a Glance: Global Mapping, published June 2021, retrieved on July 6, 2021. https://www.ncdc.noaa.gov/cag

15. Логинов, В. Ф. Современные изменения глобального и регионального климата / В. Ф. Логинов, С. А. Лысенко. – Минск: Беларуская навука, 2019. – 315 с.

16. Логинов, В. Ф. Изменение полей температуры поверхности воды и воздуха над Мировым океаном / В. Ф. Логинов, В. В. Цветков // Метеорология и гидрология. – 1990. – № 7. – С. 85–93.

17. Кац, А. Л. Сезонные изменения общей циркуляции атмосферы и долгосрочные прогнозы / А. Л. Кац. – Ленинград: Гидрометеоиздат, 1960. – 270 с.

18. Waliser, D. E. Satellite­derived Climatology of the ITCZ / D. E. Waliser, C. A. Gautier // Journal of Climate. – 1993. – Vol. 6, N 11. – P. 2162–2174. https://doi.org/10.1175/1520-0442(1993)006<2162:ASDCOT>2.0.CO;2

19. Климатология / А. А. Дроздов [и др.]. – Л.: Гидрометеоиздат, 1989. – 567 с.

20. Облака и климат / Г. И. Марчук [и др.]. – Л.: Гидрометеоиздат, 1986. – 512 с.

21. Мусаелян, Ш. А. О природе некоторых сверхдлительных атмосферных процессов / Ш. А. Мусаелян. – Л.: Гидрометеоиздат, 1978. – 142 с.

22. Переведенцев, Ю. П. Теория климата / Ю. П. Переведенцев. – Казань: Казан. гос. ун­-т, 2009. – 504 с.